Wyniki
Znaleziono 150 wyników wyszukiwania hasła: euro
Andrzej Czyżewski, Ryszard Kata, Anna Matuszczak (2022/1, Artykuły,
Wydatki budżetów rolnych polski w kontekście wybranych relacji makroekonomicznych
W artykule dokonano analizy dynamiki i struktury wydatków na rolnictwo w budżetach Polski w latach 1995–2020, co jest podstawą rozważań na temat relacji między wydatkami budżetowymi na rolnictwo a dynamiką PKB i dynamiką budżetu państwa ogółem. Analizie poddano zarówno wielkości nominalne, jak i urealnione o wskaźnik inflacji CPI. W okresie przedakcesyjnym (1995–2003) realne wydatki na (...)
Bogumiła Mucha-Leszko, Czesław Skowronek (2022/1, Recenzje i omówienia,
Janusz Bilski (2021/6, Miscellanea,
Plany reformy strefy euro – analiza porównawcza
Celem artykułu jest analiza, ocena i porównanie wybranych projektów reform strefy euro. Koncepcje przebudowy unii walutowej zostały tu podzielone na dwie grupy. Grupa pierwsza, reprezentowana przez „klasyków”, obejmuje metody integracji zaproponowane przez teorię optymalnego obszaru walutowego. Oznacza to szerokie wykorzystanie mechanizmów rynku w zarządzaniu strefą euro, co wiąże się ze (...)
Agata Szymańska (2021/4, Artykuły,
Determinanty wydatków socjalnych w krajach strefy euro
W artykule poddano analizie wybrane determinanty wydatków socjalnych w krajach strefy euro. Badanie obejmuje 17 krajów strefy euro (kraje strefy euro z wyłączeniem Malty i Słowenii) analizowanych w próbie czasowej opartej na danych rocznych za lata 1996–2017. W artykule uwzględniono trzy kategorie wydatków: ujęte szeroko wydatki na cele socjalne, zagregowane wydatki na ochronę socjalną oraz (...)
Eugeniusz Kwiatkowski (2021/4, Recenzje i omówienia,
(2021/3, Recenzje i omówienia,
Recenzja: Economic Miracles in the European Economies, red. M. Osińska
Hilal Abacı (2021/2, Miscellanea,
Korzystając od 1963 r. z pomocy finansowej Unii Europejskiej, Turcja otrzymała w latach 2014–2020 wsparcie finansowe w ramach programu pomocy przedakcesyjnej (IPAT), przeznaczone dla krajów kandydujących do wejścia do Unii oraz potencjalnych kandydatów. Do 2016 r. zrealizowanych zostało w Turcji 3687 projektów korzystających z dofinansowania UE, uruchamianych za pośrednictwem Centralnego (...)
Jerzy Osiatyński (2021/1, In memoriam,
Wspomnienie to jest poświęcone wybitnemu ekonomiście włoskiego pochodzenia Domenico Mario Nutiemu, który znaczną część dorosłego życia spędził w Cambridge, ale którego ukochanym punktem odniesienia i przedmiotem badań naukowych była Polska. Zaczynał od prowadzonych pod kierunkiem Michała Kaleckiego studiów nad polską metodyką rachunku efektywności inwestycji, wyjątkową w ówczesnym bloku (...)
Aldona Mrówczyńska-Kamińska, Ewelina Szuba-Barańska, Walenty Poczta (2021/1, Artykuły,
Wyniki produkcyjne oraz efektywność agrobiznesu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej
Celem artykułu jest przedstawienie zmian w uzyskiwanych wynikach produkcyjnych i dochodowych agrobiznesu oraz efektywności produkcji w tym sektorze gospodarki w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW). Dodatkowo zbadano, czy przeobrażenia obserwowane w agrobiznesie tych krajów przyczyniają się do zmniejszenia dystansu rozwojowego do państw UE-15. Podstawową metodą badawczą była analiza (...)
Dagmara Nikulin, Małgorzata Gawrycka (2021/1, Artykuły,
Wdrażanie koncepcji „flexicurity” w wybranych krajach europy środkowo-wschodniej
Kraje EŚW muszą wypracować swoje własne polityki „flexicurity” (czyli elastyczności zatrudnienia połączonej z zabezpieczeniem socjalnym pracowników), biorąc pod uwagę wytyczne ogólnej polityki zatrudnienia, tradycje kulturowe i poziom rozwoju społeczno-gospodarczego. Celem artykułu jest zbadanie i ocena realizacji koncepcji „flexicurity” w tych krajach na podstawie przyjętego zestawu (...)
Andrzej Sławiński (2021/1, Recenzje i omówienia,
Andrzej Czyżewski, Ryszard Kata, Anna Matuszczak (2020/6, Artykuły,
Wydatki budżetowe na rolnictwo stanowią narzędzie realizacji celów polityki rolnej. Na wydatki budżetu rolnego Polski składają się środki krajowe oraz środki europejskie. W kontekście dyskusji na temat modyfikacji wspólnej polityki rolnej na lata 2021–2027 dokonano oceny dotychczasowych efektów alokacyjnych, redystrybucyjnych i stabilizacyjnych wydatków budżetowych na rolnictwo, od momentu (...)
Levent Şahin, Dilek Kutluay Şahin (2020/6, Miscellanea,
Wpływ zastosowania robotów przemysłowych na eksport krajów europejskich – analiza empiryczna
W artykule badana jest za pomocą zestawu równań ekonometrycznych zależność między wielkością eksportu a liczbą robotów przemysłowych w wybranych krajach europejskich. Wykorzystano tu dostępne dane panelowe z okresu 2006–2018 obejmujące następujące kraje: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Norwegia, Polska, Rumunia, Słowacja, Szwecja, Węgry (...)
Beata Stępień, Patrick M. Weber (2020/4, Artykuły,
Skuteczność sankcji gospodarczych jest uzależniona od ich przestrzegania przez przedsiębiorstwa, sprowadzone do roli narzędzi w politycznej walce państw. Zaangażowanie w tę rozgrywkę zależy od postrzegania przez nie słuszności i nieuchronności sankcji, wpływu sankcji na ich dotychczasową i przyszłą strategię oraz pozycję konkurencyjną, a także możliwości zastosowania strategii (...)
Tomasz Grodzicki, Mateusz Jankiewicz (2020/4, Miscellanea,
Energy Consumption and Economic Growth in the European Union: A Causality Analysis
Sektor energetyczny jest jedną z najważniejszych kwestii w polityce gospodarczej Unii Europejskiej, ponieważ ma duży wpływ na jakość życia i wzrost gospodarczy. Celem tego artykułu jest zbadanie związku przyczynowego między zużyciem energii a wzrostem gospodarczym w Unii Europejskiej na podstawie danych z lat 1960–2015. Wyniki empiryczne uzyskane przy pomocy testu przyczynowości w sensie (...)
Izabela Młynarzewska-Borowiec (2020/3, Artykuły,
W okresie 1996–2017 nastąpił znaczny postęp w zakresie zmniejszania się różnic poziomu PKB per capita między nowymi krajami członkowskimi UE (UE-13) i starymi krajami członkowskimi (UE-15). Sukcesy poszczególnych nowych krajów członkowskich w pokonywaniu dystansu dochodowego do Europy Zachodniej były jednak zróżnicowane. Można przypuszczać, że zależały one w dużej mierze od zróżnicowanego (...)
Eliza Przeździecka (2020/3, Miscellanea,
Celem artykułu jest określenie prawdopodobnych zmian wartości przepływów bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) między państwami członkowskimi Unii Europejskiej a Japonią, które mogą nastąpić wskutek wejścia w życie postanowień umowy o partnerstwie gospodarczym UE–Japonia (EPA). Przepływy BIZ pomiędzy UE i Japonią były dotychczas ważnym elementem wzajemnych stosunków gospodarczych. W (...)
Tadeusz Baczko (2020/3, Recenzje i omówienia,
Strengthening the Knowledge Base for Innovation in the European Union, red. Marzenna Anna Weresa
Andrzej Sławiński (2020/2, Artykuły,
30 lat polskiej transformacji z perspektywy banku centralnego
Symptomem sukcesu polskiej transformacji systemowej był nieprzerwany wzrost gospodarczy po ustabilizowaniu i zliberalizowaniu gospodarki na początku lat 90. XX wieku. Ważnym czynnikiem, który pomógł wprowadzić gospodarkę na ścieżkę zrównoważonego wzrostu, było jej włączenie w europejskie sieci produkcyjne, co umożliwiło modernizację i zwiększanie potencjału eksportowego. Konsekwencje (...)
Andrzej K. Koźmiński, Adam Noga, Katarzyna Piotrowska, Krzysztof Zagórski (2020/2, Artykuły,
Autorzy wykorzystują złożony wskaźnik rozwoju społeczno-gospodarczego, zwany wskaźnikiem ALK (BDI), do analizy sytuacji gospodarczej w 22 krajach europejskich OECD w latach 1999–2017. Wskaźnik obejmuje 45 zmiennych społecznych i ekonomicznych w podziale na cztery grupy: 1) oceny bieżącej sytuacji społecznej i politycznej, 2) przewidywania i oczekiwania społeczne, 3) wewnętrzna sytuacja (...)
Józef Orczyk (2020/1, Artykuły,
Wymiar regionalny w koncepcjach polityki społecznej
Artykuł zawiera rozważania i propozycje autora dotyczące wymiaru regionalnego polityki społecznej. Ten aspekt polityki społecznej nie cieszy się jak dotąd dużym zainteresowaniem. Zakres regionalizmu i jego formy są powiązane z dominującą w danym państwie doktryną społeczną. Wyraża się to w relacji dochodów własnych samorządów terytorialnych do dochodów budżetu państwa oraz w swobodzie (...)
Anna Nicińska (2020/1, Artykuły,
Wsparcie niefinansowe starszego pokolenia w polskich rodzinach
Artykuł analizuje wsparcie niepieniężne udzielane osobom starszym w Polsce i innych krajach Europy w celu poznania kluczowych zależności między strukturą rodzin a tym wsparciem oraz diagnozy wyzwań, jakie w tym zakresie mogą czekać populację Polski w nieodległej przyszłości. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie danych z badania ankietowego Survey on Health, Ageing and Retirement in (...)
Piotr Rubaj (2020/1, Miscellanea,
Rynki krajów wschodzących jako perspektywiczne kierunki polskiego eksportu
Gospodarka Polski jest silnie powiązana z rynkami Europy, a w szczególności z Unią Europejską; prawie 90% polskiego eksportu towarów trafia do krajów europejskich, w tym około 80% do krajów UE. Są to rynki chłonne, stabilne i bezpieczne, a towary sprzedawane na Wspólnym Rynku są wolne od cła. Jednak wysoka koncentracja eksportu na tym rynku oznacza dużą zależność od umiarkowanej dynamiki (...)
Vitalii Bondarchuk, Alina Raboshuk (2020/1, Miscellanea,
Wpływ polityki pieniężnej na wzrost gospodarczy Ukrainy
Artykuł analizuje wpływ polityki pieniężnej na wzrost gospodarczy Ukrainy w latach 2006–2019. Po wykonaniu testów stacjonarności i kointegracji zastosowano model autoregresyjny (VAM) do oszacowania wpływu czynników pieniężnych na wzrost gospodarczy Ukrainy. Wyniki badania pokazują, że zmiany PKB są w dużym stopniu objaśnione jego własną wcześniejszą dynamiką, ale długookresowa dynamika (...)
Maria Magdalena Jagielska (2020/1, Miscellanea,
Zaangażowanie kulturalne przedsiębiorstw w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu
Pojęcie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw jest dziś w Polsce dużo lepiej znane i znacznie szerzej dyskutowane niż wcześniej. Rok 2018 był bowiem pierwszym rokiem w historii, w którym – w związku z implementacją dyrektywy Unii Europejskiej – duże i średnie przedsiębiorstwa zaczęły oficjalnie raportować wdrażanie strategii z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu, a (...)
Eliza Przeździecka, Rumiana Górska, Andżelika Kuźnar, Jerzy Menkes (2019/6, Artykuły,
Efekty umowy o partnerstwie gospodarczym między UE a Japonią dla gospodarki polski
Artykuł analizuje wpływ umowy o partnerstwie gospodarczym między UE a Japonią na gospodarkę Polski. Autorzy badają wpływ obustronnej eliminacji ceł na gospodarkę za pomocą modelu równowagi ogólnej i bazy danych GTAP. Wpływ obustronnego zniesienia ceł na PKB, produkcję, handel zagraniczny i dobrobyt społeczny w Polsce jest analizowany i porównywany z innymi krajami i regionami. Zgodnie w (...)
Aleksandra Kordalska, Magdalena Olczyk (2019/6, Artykuły,
Czy Niemcy są europejskim centrum przemysłowym dla krajów EŚW?
Celem artykułu jest dekompozycja eksportu oraz importu brutto do Niemiec i z Niemiec dla siedmiu wybranych gospodarek Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW): Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Słowacji i Węgier w latach 2000 i 2014, a także określenie roli Niemiec w absorpcji, reeksporcie i redystrybucji wartości dodanej wytworzonej w krajach EŚW. W analizie wykorzystywana jest dekompozycja (...)
Bogdan Klepacki (2019/6, Recenzje i omówienia,
Karolina Goraus-Tańska, Marta Towalewska (2019/5, Artykuły,
Zróżnicowanie wynagrodzeń w Polsce ze względu na formę zatrudnienia
Artykuł porównuje stosowane w Polsce formy zatrudnienia i bada występujące pomiędzy nimi różnice wynagrodzenia. W pierwszej części omówiona jest literatura dotycząca dualności rynku pracy i niestandardowych form zatrudnienia. W części drugiej opisane zostały występujące na polskim rynku pracy rodzaje umów oraz skala ich stosowania; porównano również udział niestandardowych form zatrudnienia (...)
Meda Andrijauskiené, Daiva Dumčiuviené (2019/5, Artykuły,
Import dóbr i usług jako czynnik stymulujący innowacyjność w krajach UE
W ostatnich czasach wyraźnie wzrosło zainteresowanie potencjałem innowacyjnym gospodarek. Toczy się intensywna dyskusja nad tym, czy potencjał innowacyjny określonego kraju jest określony jedynie przez czynniki lokalne, czy też kształtuje się pod wpływem pozycji zajmowanej w globalnej sieci biznesowej i międzynarodowej współpracy gospodarczej. Poza tym brakuje badań uwzględniających (...)
Marta Postuła, Jacek Tomkiewicz (2019/5, Artykuły,
Dostosowania fiskalne a zarządzanie finansami publicznymi w strefie euro
Artykuł omawia skutki korekt polityki budżetowej w gospodarkach strefy euro. Celem jest sprawdzenie, czy postęp we wdrażaniu nowoczesnych narzędzi zarządzania publicznego jest pomocny w przeprowadzaniu korekt budżetowych. Autorzy zakładają, że najważniejszą rolą podejścia wynikowego w prowadzeniu polityki fiskalnej jest zdolność rządu do realizacji aktywnej polityki budżetowej, rozumianej (...)
Elżbieta Kawecka-Wyrzykowska (2019/5, Recenzje i omówienia,
The Single European Market and Trade Policy, red. Angelo Santagostino
Łukasz Dwilewicz
(2019/4, Recenzje i omówienia,
Maciej Holko (2019/2, Artykuły,
Teoria opodatkowania a polityka podatkowa w krajach OECD
W kontekście klasycznej, neoklasycznej i keynesistowskiej teorii wzrostu gospodarczego dyskutowany jest problem struktury i wysokości podatków. Klasycy ekonomii i Kalecki opowiadali się za progresywnymi podatkami dochodowymi lub majątkowymi. Natomiast ekonomiści neoklasyczni oraz Kaldor opowiedzieli się za opodatkowaniem konsumpcji. Wyniki badań ekonometrycznych potwierdzają post (...)
Andrzej Czyżewski, Ryszard Kata, Anna Matuszczak (2019/1, Artykuły,
Wpływ krajowych i unijnych wydatków budżetowych na alokację czynników produkcji w polskim rolnictwie
Wydatki budżetowe są głównym instrumentem realizacji funkcji alokacyjnej finansów publicznych w odniesieniu do rolnictwa i rozwoju wsi, gdyż oddziałują na zasoby rolnictwa i procesy społeczno-gospodarcze zachodzące na wsi. Celem artykułu było określenie wpływu wydatków budżetowych na alokację czynników produkcji, tj. ziemi, pracy i kapitału w polskim rolnictwie w latach 1995–2016. W (...)
Agnieszka Baer-Nawrocka, Ewa Kiryluk-Dryjska, Walenty Poczta (2018/6, Artykuły,
Przewidywanie kierunków zmian Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej – podejście zintegrowane
Każda reforma Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) wiąże się z pewnymi konsekwencjami – przede wszystkim dla producentów rolnych, ale również dla całego społeczeństwa. W artykule przedstawiono nowe podejście metodologiczne służące do określenia potencjalnych efektów reform polityki rolnej UE polegające na połączeniu modelu równowagi cząstkowej CAPRI i teorii gier. Istota tego podejścia polega na (...)
Stanisław Kowalczyk (2018/6, Recenzje i omówienia,
Bazyli Czyżewski, Kierat rynkowy w europejskim rolnictwie
Wyłaniające się odmiany kapitalizmu w Europie Środkowo-Wschodniej: przegląd badań
Artykuł zawiera przegląd najbardziej reprezentatywnych badań teoretycznych i empirycznych na temat wyłaniających się odmian/modeli kapitalizmu w krajach Europy Środkowo‑Wschodniej (EŚW). Krytycznej ocenie poddano standardowe ujęcia koncepcyjne, ich zastosowania i rozwinięcia, jak i występujące w literaturze przedmiotu ujęcia standardowe i niestandardowe. Wskazano też na cechy specyficzne (...)
Piotr Rubaj, Elżbieta Ważna (2018/4, Miscellanea,
Wprowadzenie wspólnej waluty euro w Polsce a konkurencyjność gospodarki
Artykuł zawiera analizę wielopoziomową produktywności naukowej polskich ekonomistów z uwzględnieniem różnych czynników wpływających na wyniki publikacyjne. Analizowane dane dotyczą artykułów o tematyce ekonomicznej opublikowanych w latach 1999–2012 w pięciu wiodących czasopismach polskich oraz czasopismach zagranicznych indeksowanych w bazach Scopus i Web of Science. Okazuje się, że (...)
Jan L. Bednarczyk, Katarzyna Brzozowska-Rup (2018/3, Artykuły,
Nowe wyzwania dla polityki pieniężnej. Czy wraca priorytet wzrostu gospodarczego?
Polityka niskich stóp inflacji realizowana w krajach rozwiniętych od lat 90. XX w. nie przyniosła spodziewanych rezultatów w postaci zadowalającego tempa wzrostu gospodarczego w dłuższym okresie oraz uniknięcia głębszych i trwalszych załamań koniunktury.Przeciwnie, w krajach, które wykazywały największą determinację w stabilizacji cen (Japonia, strefa euro), doszło do uruchomienia procesów (...)
Dorota Wawrzyniak (2018/3, Artykuły,
Weryfikacja środowiskowej krzywej Kuznetsa dla krajów Unii Europejskiej
Celem artykułu jest zbadanie wpływu konsumpcji energii, otwartości gospodarki, bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz PKB na emisję CO2 w krajach Unii Europejskiej przy wykorzystaniu koncepcji środowiskowej krzywej Kuznetsa. Analizę ekonometryczną przeprowadzono przy użyciu próby obejmującej kraje wchodzące obecnie w skład UE-28 (z wyłączeniem Luksemburga) w latach 1990–2013. Wyniki (...)
Circular Economy as an Alternative Environment Oriented Economic Concept for Ukraine
Procesy globalizacji i integracja europejska Ukrainy wymagają uwzględnienia złożonego zestawu norm międzynarodowych w rozwoju polityki państwa. Priorytetowym kierunkiem działalności organizacji międzynarodowych w sferze gospodarki jest rozwój zrównoważony. W celu zapewnienia takiego rozwoju konieczne jest wprowadzenie gospodarki o obiegu zamkniętym („circular economy”). Polityka państwa w (...)
Mariusz Próchniak (2018/3, Konferencje i seminaria,
Elżbieta Mączyńska (2018/3, Recenzje i omówienia,
Maciej Bukowski, Piotr Koryś, Cecylia Leszczyńska, Maciej Tymiński, Nikolaus Wolf (2018/2, Artykuły,
Wzrost gospodarczy ziem polskich w okresie pierwszej globalizacji (1870–1910)
Wzrost gospodarczy różnych państw w latach 1870–1910 był przedmiotem licznych badań ilościowych. Jeśli idzie o ziemie polskie, dysponujemy dwoma szacunkami poziomu PKB per capita, których jednak nie można uznać za w pełni wiarygodne. Należy zaznaczyć, że takie szacunki wiążą się z poważnymi trudnościami co do metodologii i źródeł danych. W tym przypadku szczególnym problemem jest też (...)
Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień (2017/6, Artykuły,
Nowe uwarunkowania ekonomiczne wspólnej polityki rolnej (WPR) Unii Europejskiej
Celem artykułu jest ocena ewolucji wspólnej polityki rolnej (WPR) Unii Europejskiej w kontekście paradygmatów industrialnego i trwale równoważonego rozwoju jako opcji alternatywnych, które są odzwierciedleniem neoliberalnego vs instytucjonalnego modelu gospodarki. Autorzy próbują ocenić różne instrumenty tej polityki w następujących obszarach: 1) uzasadnienie wsparcia finansowego dla (...)
Andrzej Cieślik, Jan Michałek (2017/5, Artykuły,
Innovations and Export Performance of New EU Member States
Artykuł analizuje zależność pomiędzy różnymi formami innowacji a eksportem krajów Europy Środkowo-Wschodniej należących do Unii Europejskiej. Analiza nawiązuje do modelu handlu międzynarodowego, który podkreśla znaczenie wydajności dla przedsiębiorstw wchodzących na rynki eksportowe. Autorzy traktują innowacje jako kluczowy czynnik określający poziom wydajności w przedsiębiorstwach i jej (...)
Łukasz Ambroziak (2017/5, Artykuły,
Celem artykułu jest ocena pozycji konkurencyjnej dziesięciu nowych państw członkowskich UE z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej w handlu produktami wysokiej i średniowysokiej techniki w latach 1995–2011. Pozycja konkurencyjna w handlu tymi produktami jest uznawana za jeden ze wskaźników innowacyjności gospodarki. Oceny tej pozycji dokonano z wykorzystaniem takich mierników, jak: udział (...)
Jacek Pietrucha, Rafał Żelazny (2017/5, Artykuły,
Interdependence of Innovations and Institutions: Consequences for GDP Growth
Artykuł bada zależność pomiędzy wskaźnikiem gospodarki kreatywej (CEI) a wzrostem PKB. Autorzy zakładają, że w rezultacie sprężenia zwrotnego zachodzącego między instytucjami a kapitałem ludzkim i technologią powstają warunki sprzyjające działalności kreatywnej, która jest czynnikiem przyspieszającym innowacje na poziomie mikro-, mezo- i makroekonomicznym, czego efektem jest wzrost (...)
Tomasz Kubin (2017/4, Artykuły,
Zagraniczna pomoc finansowa i reformy gospodarcze w Grecji w walce z kryzysem oraz ich rezultaty
Grecja to państwo UE najmocniej dotknięte następstwami światowego kryzysu gospodarczego; jest to państwo, które de facto zbankrutowało, a formalnemu ogłoszeniu niewypłacalności zapobiegła zagraniczna pomoc finansowa. Aby tę pomoc otrzymać, i w związku z zaistniałą sytuacją gospodarczą, Grecja od kilku lat radykalnie reformuje swoją gospodarkę. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie (...)
Robert Kudłak, Wojciech Kisiała (2017/3, Artykuły,
Środowiskowe aspekty społecznej odpowiedzialności biznesu – ujęcie instytucjonalne
Dotychczasowe badania dotyczące społecznej odpowiedzialności biznesu (Corporate Social Responsibility – CSR) skupiały się przede wszystkim na próbie wyjaśnienia wpływu CSR na konkurencyjność przedsiębiorstw oraz dyskusji etycznych podstaw ich działalności. Natomiast społeczne i środowiskowe efekty dobrowolnych działań przedsiębiorstw pozostają niemal nierozpoznane. W konsekwencji krytycy (...)
Tomasz Sobczak (2017/3, Artykuły,
Edward Lipiński w poszukiwaniu perspektywicznego modelu gospodarki socjalistycznej
Cechą dorobku intelektualnego Edwarda Lipińskiego jest jego interdyscyplinarność: obok wielu pozycji z zakresu historii polskiej myśli ekonomicznej znajdujemy tu prace poświęcone teorii ekonomii i polityce społeczno-gospodarczej Polski. Lipiński jako uważny i zaangażowany ekonomista wielokrotnie krytykował błędy i wypaczenia funkcjonującej gospodarki socjalistycznej i wskazywał kierunki jej (...)
Grzegorz Waszkiewicz (2017/3, Miscellanea,
Wydatki obronne w krajach strefy euro i ich wpływ na wzrost gospodarczy
Poszukiwanie sposobu stymulowania wzrostu gospodarczego w krajach strefy euro ciągle pozostaje zagadnieniem aktualnym. Jedną z interesujących kwestii jest wpływ wydatków wojskowych na wzrost gospodarczy. Celem artykułu było sprawdzenie, czy wydatki budżetowe na obronność w krajach strefy euro oddziałują na wzrost gospodarczy. Analizę empiryczną przeprowadzono za pomocą testu przyczynowości (...)
Ewa Aksman (2017/2, Artykuły,
Inequality of Pre-fiscal and Post-fiscal Income Distribution in European Countries
Celem artykułu jest analiza nierówności dochodów pierwotnych w Europie, a także identyfikacja statystycznej zależności między nierównościami dochodów pierwotnych i dochodów netto, tj. redystrybucyjnego efektu świadczeń społecznych i podatku dochodowego. Badanie empiryczne dotyczy wszystkich krajów Unii Europejskiej, a ponadto Islandii, Norwegii i Szwajcarii w latach 2004–2014. Próbę (...)
Adam Karbowski (2017/1, Artykuły,
Instytucjonalne fundamenty rozwoju podsystemów wiedzy w Europie Środkowej i Wschodniej
Podsystem wiedzy obejmujący innowacje, badania naukowe oraz kształcenie jest jednym z kluczowych obszarów instytucjonalnych, które współtworzą każdą gospodarkę narodową. W ostatnich 15 latach podsystemy wiedzy uległy głębokiej transformacji i stały się głównymi motorami konkurencyjności gałęzi przemysłowych, wzrostu oraz rozwoju gospodarczego w zglobalizowanym świecie. Niniejszy artykuł (...)
Wielkie korporacje są ważnym tematem w analizach funkcji kontroli i zarządzania w światowych systemach miast. Jest to jedna z ważnych koncepcji pozwalających zrozumieć rolę miast w procesie globalizacji. Szczególną rolę w procesie kontroli i zarządzania miasta odgrywa lokalizacja siedzib zarządów największych firm. W badaniu opisanym w artykule autorzy analizują zmiany pozycji ekonomicznej (...)
Maciej Ryczkowski (2016/6, Artykuły,
Ewolucja poglądów Miltona Friedmana a polityka pieniężna Fed i EBC w okresie kryzysu finansowego
Celem artykułu jest wyszczególnienie zmian, jakie się dokonały w poglądach Miltona Friedmana na rolę pieniądza i politykę pieniężną w ostatnich latach jego życia, a następnie próba oceny działań podjętych przez System Rezerwy Federalnej i Europejski Bank Centralny w odpowiedzi na światowy kryzys finansowy w kontekście zaleceń monetarysty. Ocena tych wysoce niekonwencjonalnych działań o (...)
Zbigniew Matkowski, Mariusz Próchniak, Ryszard Rapacki (2016/6, Artykuły,
Real Income Convergence between Central Eastern and Western Europe: Past, Present, and Prospects
Artykuł przedstawia analizę realnej konwergencji dochodowej pomiędzy 11 krajami Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) będącymi członkami Unii Europejskiej (UE11) a 15 krajami Europy Zachodniej (UE15) w okresie 1993–2015. Ewolucja luki dochodowej między tymi dwiema grupami krajów w kategoriach PKB per capita wg PSN ujawnia wyraźną tendencję do konwergencji w przekroju badanego okresu, co (...)
Ewa Ambroziak, Paweł Starosta, Jan Jacek Sztaudynger (2016/5, Artykuły,
Zaufanie, skłonność do pomocy i uczciwość a wzrost gospodarczy w Europie
Badanie przeprowadzono na danych panelowych dla 22 krajów europejskich w latach 2006–2012. W szacowanym modelu uwzględniono trzy pokrewne składniki kapitału społecznego: zaufanie, skłonność do pomocy oraz uczciwość. Zmienną zagregowaną zawierającą te trzy składniki nazywano kapitałem współpracy. Wyniki wskazują, że w badanych krajach około 1/6 wzrostu gospodarczego może być przypisana (...)
Sławomir Juszczyk, Piotr Gołasa, Marcin Wysokiński (2016/5, Artykuły,
Redystrybucyjna rola Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej – przesłanki teoretyczne i rezultaty
Artykuł rozważa redystrybucyjną funkcję Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej (WPR) służącej do podtrzymania dochodów rolniczych. Część teoretyczna omawia przejawy interwencjonizmu państwowego w rolnictwie i uzasadnienie jego redystrybucyjnej funkcji. Część empiryczna zawiera analizę wpływu transferów fi nansowych z UE na rozkład dochodów gospodarstw rolnych w Polsce w okresie 2004 (...)
Jan L. Bednarczyk, Piotr Misztal (2016/4, Artykuły,
Czy strefa euro zmierza w kierunku pułapki niskiej inflacji?
Strefa euro należy do najwolniej rozwijających się obszarów globalnej gospodarki. Jej problemy rozwojowe pozostają w sprzeczności z głównymi celami Unii Gospodarczej i Walutowej, sformułowanymi w Traktacie z Maastricht oraz stawiają pod znakiem zapytania korzyści z dalszego pogłębiania integracji europejskiej. Wyzwaniem dla skuteczności polityki gospodarczej prowadzonej przez instytucje (...)
Jolanta Iwin-Garzyńska (2016/4, Miscellanea,
Wspólna skonsolidowana podstawa opodatkowania a finanse przedsiębiorstwa
16 marca 2011 r. Komisja Europejska przyjęła projekt dyrektywy w sprawie Wspólnej Jednolitej Podstawy Opodatkowania Osób Prawnych (Common Consolidated Corporate Tax Base – CCCTB), której celem jest zniesienie przeszkód w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego oraz zwiększenie stopnia harmonizacji podatkowej w Unii Europejskiej. Celem artykułu jest ukazanie istoty CCCTB w świetle teorii finansów (...)
Piotr Ptak (2016/4, Miscellanea,
Warunki fiskalne wyjścia z długów w Europie
Kryzys zadłużenia w strefie euro postawił na porządku dziennym sprawę przywrócenia równowagi w finansach publicznych krajów najbardziej zadłużonych, co mogłoby dopomóc im w odzyskaniu zdolności do zaciągania dalszych kredytów na rynku finansowym. Nie będzie to jednak zadanie łatwe z uwagi na słabą koniunkturę w większości krajów UE, a zwłaszcza w strefie euro. Próby przyspieszenia wzrostu (...)
Jerzy Osiatyński (2016/3, Artykuły,
Quo vadis euro – Unio? Perspektywa ekonomii postkeynesowskiej
Strategia przyjęta przez Europejski Bank Centralny, Komisję Europejską i Międzynarodowy Fundusz Walutowy po wybuchu globalnego kryzysu ma na celu stworzenie nowych, trwałych fundamentów wzrostu gospodarczego dla krajów członkowskich strefy euro i całej Unii Europejskiej, przy pełnym zatrudnieniu i dynamice produkcji odpowiadającej produktowi potencjalnemu. U podstaw tej strategii leży (...)
Adam P. Balcerzak, Michał Bernard Pietrzak (2016/3, Artykuły,
Efektywność instytucjonalna krajów Unii Europejskiej
Artykuł jest poświęcony ewaluacji efektywności systemów instytucjonalnych krajów Unii Europejskiej w kontekście przemian gospodarczych prowadzących do powstania globalnej gospodarki wiedzy. Analiza teoretyczna odwołuje się do propozycji analitycznych nowej ekonomii instytucjonalnej ze szczególnym uwzględnieniem ekonomii kosztów transakcyjnych. W badaniu empirycznym zostały postawione dwa (...)
Tomasz Panek, Jan Zwierzchowski (2016/2, Artykuły,
Ubóstwo w krajach Unii Europejskiej
W 2010 r. Rada Europy ustaliła 5 głównych celów strategii „Europa 2020”. Jeden z nich dotyczył promocji integracji społecznej, szczególnie poprzez redukcję ubóstwa. Autorzy artykułu proponują metodę pomiaru ubóstwa pozwalającą na identyfikację tych krajów UE, które mają największą liczbę ubogich i do których powinny trafić największe środki pomocowe w celu osiągnięcia przyjętego w strategii (...)
Patrycja Graca-Gelert (2016/2, Artykuły,
The Impact of the EU-entry Related Migration on Income Inequality in Poland
Celem artykułu jest próba oszacowania bezpośrednich efektów przekazów pieniężnych emigrantów związanych z akcesją Polski do Unii Europejskiej na zróżnicowanie dochodów (dochody gospodarstw domowych w przeliczeniu na jednostkę ekwiwalentną) w Polsce w latach 2008–2011. W badaniu wykorzystano dwie metody dekompozycji współczynnika Giniego ze względu na źródła dochodów oraz dane na temat (...)
Piotr Rubaj (2016/2, Miscellanea,
Wpływ emigracji związanej z przystąpieniem do Unii Europejskiej na zróżnicowanie dochodów w Polsce
Celem artykułu jest prezentacja modeli polityki społecznej stosowanych w różnych regionach świata oraz ocena możliwości rozwoju polityki „państwa dobrobytu” w warunkach rosnącej międzynarodowej konkurencji ekonomicznej. W zawartych w tekście rozważaniach stawiana jest następująca teza: Realizacja polityki „państwa dobrobytu” w krajach cywilizacji zachodniej powoduje powstanie kolizji (...)
Czesław Skowronek (2016/2, Recenzje i omówienia,
Pozycja gospodarcza Polski w Unii Europejskiej, red. Bogumiła Mucha-Leszko
Monika Kondratiuk-Nierodzińska (2016/1, Artykuły,
Kreacja wiedzy technicznej a konkurencyjność gospodarek
Celem artykułu jest analiza zależności między aktywnością innowacyjną gospodarek, a w szczególności zdolnością do kreowania zasobów wiedzy technicznej a konkurencyjnością gospodarek. Autorka omawia najpierw główne czynniki determinujące konkurencyjność gospodarek, ze szczególnym uwzględnieniem zdolności innowacyjnych, oraz różne sposoby mierzenia tych procesów. Następnie przedstawia analizę (...)
Krzysztof Beck, Jakub Janus (2016/1, Artykuły,
Podobieństwo wstrząsów podażowych i popytowych w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej
Celem artykułu jest ocena współzmienności i natężenia wstrząsów podażowych i popytowych występujących w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej (UE), a także określenie charakteru towarzyszących im procesów dostosowawczych. Podstawę analizy stanowi dwuczynnikowy strukturalny model wektorowej autoregresji (SVAR) z długookresowymi restrykcjami wynikającymi z agregatowego modelu podaży i (...)
Krzysztof Firlej (2016/1, Recenzje i omówienia,
Adam Zaremba, Przemysław Konieczka (2015/6, Miscellanea,
Znaczenie stopy dywidendy w optymalizacji portfela akcji na rynku Europy Środkowo-Wschodniej
Artykuł zawiera analizę zależności stóp zwrotu na rynkach akcji Europy Środkowej i Wschodniej od stopy dywidendy. Badanie opiera się na notowaniach miesięcznych 1153 spółek z 11 państw latach 2002–2014. Wykorzystane zostały metody sortowania, analizy regresji, testy przesunięcia granicy efektywnej oraz testy relacji monotonicznej. Wyniki można podsumować następująco. Po pierwsze, spółki o (...)
Jakub Krawczyk, Szymon Filipczak (2015/6, Miscellanea,
Rozwój finansowania typu private equity w Polsce i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej
Artykuł opisuje rozwój finansowania typu private equity w Polsce i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej w ciągu ostatnich 10 lat. W pierwszej części artykułu autorzy omawiają główne determinanty rozwoju rynku PE, takie jak wielkość i dynamika krajowej gospodarki, stopień rozwoju lokalnego rynku kapitałowego, regulacje prawne (zwłaszcza w zakresie inwestycji zagranicznych), system (...)
Karolina Konopczak, Aleksander Welfe (2015/4, Artykuły,
Efekt Balassy-Samuelsona i mechanizmy jego absorpcji
Efekt Balassy-Samuelsona i efektywność potencjalnych kanałów jego absorpcji wymagają pogłębionych analiz, w szczególności w odniesieniu do tzw. krajów doganiających, które w perspektywie przystąpią do unii walutowej. Analiza przeprowadzona w artykule pozwoliła ocenić skalę presji infl acyjnej wynikającej z procesu konwergencji realnej i na tej podstawie sformułować wnioski dotyczące ryzyka (...)
Janusz Sawicki (2015/3, Artykuły,
Gra wokół Unii Gospodarczej i Walutowej: dokąd zmierza UGW?
Wyniki modelowania ekonometrycznego wskazują, że w ostatnich latach nastąpiło zmniejszenie wrażliwości kursów walut państw EŚW-4 (Czech, Polski, Rumunii i Węgier) na kształtowanie się krajowych cykli koniunkturalnych na rzecz relatywnego zwiększenia wpływu czynników globalnych. Wskazuje to, że koszt utraty krajowej polityki pieniężnej po ewentualnym przystąpieniu tych państw do strefy euro (...)
Jakub Borowski, Krystian Jaworski (2015/3, Artykuły,
Wyniki modelowania ekonometrycznego wskazują, że w ostatnich latach nastąpiło zmniejszenie wrażliwości kursów walut państw EŚW-4 (Czech, Polski, Rumunii i Węgier) na kształtowanie się krajowych cykli koniunkturalnych na rzecz relatywnego zwiększenia wpływu czynników globalnych. Wskazuje to, że koszt utraty krajowej polityki pieniężnej po ewentualnym przystąpieniu tych państw do strefy euro (...)
Grzegorz Tchorek (2015/3, Recenzje i omówienia,
Kryzys a polityka stabilizacyjna w Unii Europejskiej, red. Piotr Albiński
Grzegorz Ślusarz (2015/3, Recenzje i omówienia,
Bartłomiej Rokicki (2015/1, Artykuły,
Regionalne deflatory PPP w Polsce oraz ich wykorzystanie
Celem artykułu jest przedstawienie metodologii obliczania regionalnych deflatorów parytetu sily nabywczej (PPP) oraz omówienie zastosowań tego typu deflatorów w analizach regionalnego zróżnicowania dochodu czy płac. Regionalne zróżnicowanie dochodów to jeden z kluczowych aspektów w dyskusji na temat aktywnej polityki regionalnej – zarówno na poziomie krajowym, jak i w ramach wspólnych (...)
Adam Lipowski (2014/6, Artykuły,
Czy w gospodarce usług możliwa jest nieuznaniowa aktywna polityka makroekonomiczna?
Przedmiotem artykułu jest aktywna polityka makroekonomiczna (APM) fiskalna i pieniężna – w wersjach podażowej i popytowej. Głównym celem polityki podażowej jest stymulowanie wzrostu zdolności produkcyjnej gospodarki, zaś głównym celem polityki popytowej jest pełne wykorzystanie tej zdolności. Polityka APM jest nieuznaniowa (niearbitralna), gdy można trafnie wyznaczyć jej cel operacyjny (...)
Irena Szarowská (2014/6, Artykuły,
áArtykuł ten dotyczy cyklicznych wahań i tendencji rozwojowych (trendów) wydatków państwowych w „starych” krajach członkowskich Unii Europejskiej (UE15). Celem jest empiryczne zbadanie cyklicznych zmian tych wydatków oraz długo- i krótkookresowej relacji między wydatkami państwowymi a PKB. W analizie wykorzystano poprawione dane roczne o PKB i wydatkach państwowych publikowane przez (...)
Andrzej Czyżewski (2014/6, Recenzje i omówienia,
Józef Stanisław Zegar (2014/6, Recenzje i omówienia,
Dorota Wawrzyniak (2014/5, Artykuły,
Celem artykułu jest określenie wpływu różnic w stopach opodatkowania przedsiębiorstw pomiędzy krajami na lokalizację bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w krajach Unii Europejskiej w zależności od klimatu inwestycyjnego charakteryzującego kraj goszczący. Oczekuje się, iż wrażliwość BIZ na różnice w stopach opodatkowania przedsiębiorstw wzrasta wraz z poprawą klimatu inwestycyjnego (...)
Mariusz Zieliński, Izabela Jonek-Kowalska (2014/5, Miscellanea,
Reakcje rynku pracy na zmiany koniunktury w dużych krajach Unii Europejskiej
Paweł Smaga (2014/4, Artykuły,
Optymalny kształt pierwszego filara unii bankowej
Celem artykułu jest odpowiedź na następujące pytania: 1) jakie są cele unii bankowej i czy jest w ona w stanie je osiągnąć? 2) jakie wady konstrukcyjne SSM mogą ograniczać jej skuteczne funkcjonowanie? 3) jakie skutki może mieć jej utworzenie dla europejskiej sieci bezpieczeństwa finansowego? W artykule wykorzystano metodę dedukcyjną oraz przegląd literatury. Do przyczyn, dla których (...)
Aneta Hryckiewicz, Małgorzata Pawłowska (2014/4, Artykuły,
Zmiany w nadzorze finansowym oraz ich wpływ na system finansowy w krajach UE
Celem artykułu jest ocena modeli nadzoru finansowego istniejących na świecie oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy obecne zmiany, jakie mają miejsce w nadzorze nad rynkiem finansowym, będą w stanie poprawić efektywność nadzoru oraz ograniczyć konsekwencje następnych kryzysów. Artykuł zawiera dwa interesujące wnioski. Po pierwsze, nie istnieje jeden optymalny model nadzoru finansowego (...)
Zdzisław Sadowski (2014/2, Artykuły,
W rozwoju gospodarczym świata obserwuje się rosnące nierówności podziału. Jest to poważne zagrożenie przyszłości. Długofalowe prognozy przewidują stopniowe pogarszanie przeciętnych warunków życia na świecie. Główną przyczyną jest szybki przyrost ludności, który podlega własnym prawom. Drugim czynnikiem jest finansyzacja gospodarki: w relacji między rynkiem a państwem pojawił się trzeci (...)
Marian Gorynia (2014/2, Artykuły,
Ewolucja pozycji gospodarki polskiej w gospodarce globalnej i w gospodarce Unii Europejskiej
Artykuł zawiera analizę zmian pozycji gospodarki Polski w gospodarce światowej i w gospodarce Unii Europejskiej w latach 2003-2012. W pierwszej części artykułu dokonano analizy dynamiki produktu krajowego brutto, eksportu i importu oraz zagranicznych inwestycji bezpośrednich przychodzących i wychodzących na tle zmian tychże wielkości w skali światowej i w Unii Europejskiej. Druga część (...)
Leszek Morawski, Olga Pilipczuk (2013/6, Artykuły,
Macierzyństwo a stawki płac kobiet w Polsce
Niska dzietność i mała aktywności kobiet na rynku pracy to zjawiska niepokojące, które uzasadniają zainteresowanie płacowym kosztem macierzyństwa w Polsce. W artykule, na podstawie danych panelowych z Europejskiego Badania Dochodów i Warunków Życia Ludności w Polsce za lata 2005-2008, oszacowano, że koszt ten (mierzony jako utracona część potencjalnych zarobków matki) w przypadku pierwszego (...)
Michał Gradzewicz, Jakub Growiec, Robert Wyszyński (2013/5, Artykuły,
Nieefektywność alokacji zatrudnienia w cyklu koniunkturalnym w Polsce
W artykule obliczono składową cykliczną luki nieefektywności alokacji zatrudnienia w gospodarce polskiej w okresie 1 kw. 1995-4 kw. 2011. Lukę tę zdekomponowano na składowe związane z marżami płacowymi i cenowymi. Stwierdzono silną procykliczność luki nieefektywności oraz antycykliczność obu rodzajów marż. Fluktuacje cykliczne marż płacowych objaśniają ok. 69% wariancji luki nieefektywności (...)
Eugeniusz Najlepszy (2013/5, Artykuły,
Eskalacja nierównowagi zewnętrznej krajów zadłużonych w warunkach globalnej mobilności kapitału
Artykuł zawiera analizę czynników, które przyczyniają się do wzrostu nierównowagi zewnętrznej gospodarki krajowej, takich jak: kryzysy zadłużenia, wahania zmienności przepływów kapitałowych i malejąca przewidywalność wypłacalności międzynarodowej. Żaden z tych czynników analizowany odrębnie nie tłumaczy dobrze przyczyn eskalacji nierównowagi zewnętrznej. Dopiero badanie ich w integralnym (...)
Piotr Misztal (2013/5, Miscellanea,
Oddziaływanie cen importowych na inflację w strefie euro
Jacek Jankiewicz (2013/5, Miscellanea,
Globalny kryzys finansowo-ekonomiczny a oczekiwania konsumentów w krajach Unii Europejskiej
Grażyna Kozuń-Cieślak (2013/3, Artykuły,
Efektywność inwestycji publicznych w kapitał ludzki
Kapitał ludzki to jeden z najważniejszych czynników decydujący o rozwoju gospodarczym, a inwestowanie w ten kapitał pomnaża bogactwo kraju, przyspiesza postęp cywilizacyjny i zwiększa konkurencyjność kraju w wymianie międzynarodowej. Celem badawczym opracowania jest ocena efektywności inwestycji publicznych w kapitał ludzki w krajach członkowskich Unii Europejskiej metodą programowania (...)
Michał Jurek (2013/2, Artykuły,
W niniejszym opracowaniu podjęto próbę oceny,jakie uwarunkowania makroekonomiczne towarzyszą utrzymywaniu stabilnego kursu waluty wobec euro w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Dokonano analizy ewolucji systemów kursowych stosowanych przez państwa z tego regionu latach 1999-2011. Na podstawie analizy logitowej określono, w jakich warunkach makroekonomicznych następuje stabilizacja (...)
Kazimierz Łaski, Jerzy Osiatyński (2013/1, Artykuły,
Konsolidacja finansów publicznych a kryzys strefy euro
Źródeł współczesnego kryzysu strefy euro autorzy upatrują w trzech filarach rynkowego fundamentalizmu, na których wspiera się konstrukcja Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej: 1) rozdzielenie wspólnej polityki pieniężnej od polityki fiskalnej, prowadzonej przez rządy poszczególnych krajów członkowskich; 2) dążenie do równowagi budżetowej, która ma zapewnić makroekonomiczną stabilność (...)
Stanisław Lis, Mateusz Rosołowski (2012/6, Miscellanea,
Europejskie systemy gospodarcze: dobrobyt a efektywność
Marcin Mucha (2012/4, Miscellanea,
Mechanizm dywergencji gospodarczej w strefie euro
Katarzyna Piłat (2012/3, Artykuły,
Indeks optymalnego obszaru walutowego dla gospodarki polskiej
Teoria optymalnych obszarów walutowych stanowi istotny punkt odniesienia w analizach unii walutowych. W tym artykule, na podstawie analizy syntetycznego indeksu optymalnego obszaru walutowego, zbadano, czy Polska, na tle pozostałych krajów członkowskich Unii Europejskiej nie należących do strefy euro, jest dobrym kandydatem do pełnego uczestnictwa w Unii Gospodarczej i Walutowej (...)
Sławomir I. Bukowski (2012/3, Miscellanea,
Stopień integracji rynków finansowych na obszarze euro
Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień (2012/2, Artykuły,
Dostosowania mechanizmów wspólnej polityki rolnej do oczekiwań państw członkowskich
Heller Janusz, Kotliński Kamil (2012/2, Miscellanea,
Finanse publiczne w krajach UE-15 a uczestnictwo w strefie euro
Michał Konopczyński (2012/1, Artykuły,
Konwergencja cen w unii monetarnej jako czynnik sprzyjający neutralizacji szoków asymetrycznych
Na obszarze Unii Gospodarczej i Walutowej (UGW) obserwuje się stopniową konwergencję poziomów cen. W artykule analizujemy ten proces od strony teoretycznej. Konstruujemy prosty, matematyczny opis wpływu zróżnicowania cen na bilanse handlowe poszczególnych państw UGW. Wykorzystując narzędzia statycznej analizy porównawczej, badamy wpływ konwergencji cen na gospodarkę państwa przystępującego (...)
Anna Gardocka-Jałowiec (2012/1, Artykuły,
Nakłady na działalność badawczo-rozwojową a innowacyjność polskiej gospodarki
Polska stanęła, wraz z przyjęciem postanowień Strategii Lizbońskiej z roku 2000, przed zadaniem pobudzenia działalności badawczo-rozwojowej, będącej niekwestionowanym źródłem innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki. Założenia Strategii Lizbońskiej, które to miały być zrealizowane do 2010 r., okazały się być zbyt ambitnymi, nie tylko dla Polski, ale i dla większości krajów UE. Polska (...)
Jan Rymarczyk (2011/6, Recenzje i omówienia,
Jerzy Osiatyński (2011/5, Artykuły,
Warunki gotowości Polski do wejścia do strefy euro
Zakładając, że Unii Gospodarczej i Walutowej uda się wyjść obronną ręką z obecnego kryzysu finansowego, autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, co Polska powinna zrobić jeszcze przed przystąpieniem do strefy euro, aby po przystąpieniu móc trwale zachować i umacniać swoją pozycję konkurencyjną. Trwałe zachowanie pozycji konkurencyjnej kraju w ramach wspólnego obszaru wolnego handlu wymaga (...)
Piotr Misztal (2011/5, Artykuły,
Koncentracja towarowa eksportu a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej
Głównym celem artykułu jest analiza związków między koncentracją eksportu i wzrostem gospodarczym w krajach Unii Europejskiej w latach 1995-2009. Artykuł składa się z dwóch części. Pierwsza cześć dotyczy teoretycznego wyjaśnienia współzależności między stopniem koncentracji (dywersyfikacji) eksportu i wzrostem gospodarczym z uwzględnieniem głównych czynników determinujących te zależności. W (...)
Stanisław Urbański (2011/5, Artykuły,
Cross-Section Changes of Rates of Return on the Shares Traded on the Warsaw Stock Exchange
Streszczenie W artykule przedstawiony został ekonometryczny model CAPM opisujący zmiany stóp zwrotu akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Badane są wartości składowych wektorów ryzyka systematycznego i premii za ryzyko w latach poprzedzających wejście Polski do Unii Europejskiej. Algorytm opisujący stopy zwrotu oparty jest na pracach Famy i Frencha oraz jest (...)
Potencjalne przystąpienie Polski do strefy euro to problem aktualny dla Polski. Jego wagę podnoszą ujawniające się w gospodarce światowej, a szczególnie w gospodarkach krajów unijnych konsekwencje ostatniego kryzysu gospodarczego. W prezentowanym artykule autorzy przedstawiają wybrane ustalenia i wyniki badań zrealizowanych w ramach grantu badawczego MNiSW nr N N115 257136, pt.: „Wpływ (...)
Długookresowy wpływ organizacji euro 2012 na gospodarkę polską
W artykule przedstawiono główne kanały oddziaływania organizacji Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej euro 2012 na polską gospodarkę oraz ilościową ocenę wpływu tego wydarzenia w latach 2008-2020. Narzędziem zastosowanym do symulacji makroekonomicznych efektów euro 2012 był dynamiczny model równowagi ogólnej (CGE). Najsilniejszy impuls ekonomiczny związany z organizacją ME wynika z (...)
Robert W. Włodarczyk (2011/4, Artykuły,
Zróżnicowanie sektorowej struktury pracujących w strefie euro
Zasadniczym celem artykułu jest próba statystycznej analizy zróżnicowania sektorowej struktury pracujących między regionami NUTS 2 strefy euro w latach 1999–2008, a także pokazanie jego zmian w czasie. W ramach rozważań wykorzystano dane statystyczne z bazy Eurostat dotyczące pracujących w wieku 15 lat i więcej dla wspomnianych wyżej regionów. Do obróbki danych i obliczeń zastosowano (...)
Urszula Płowiec (2011/4, Eseje,
Polska w Unii Europejskiej – kilka refleksji o przyszłości
Grzegorz Bywalec (2011/3, Miscellanea,
Rozwój wymiany handlowej oraz bezpośrednich inwestycji między Unią Europejską a Indiami
Zbigniew Madej (2011/2, Artykuły,
Paradygmaty i główny nurt w ekonomii
W ekonomii nie ma jeszcze wspólnego paradygmatu dla całej dyscypliny, ale powstaje jej główny nurt, który można potraktować, jako swoisty paliatyw całej dyscypliny i na tej podstawie budować wspólny paradygmat. Jego geograficzny zasięg będzie jednak ograniczony. Obejmie tzw. świat zachodni oraz posocjalistyczną Europę Środkową i Wschodnią, która transformację ustrojową przeprowadziła na (...)
Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień (2011/1, Artykuły,
Wspólna polityka rolna UE po 2013 r. a interesy polskiego rolnictwa
Celem artykułu jest zaprezentowanie propozycji zmian wspólnej polityki rolnej w kontekście rozwoju polskiego rolnictwa. Ostateczne decyzje Komisji Europejskiej w tej sprawie mają zapaść w lipcu 2011r. i zbiec się z początkiem polskiej prezydencji w UE. Idzie o to, aby końcowe ustalenia w możliwie najszerszym stopniu sprzyjały interesom rolnictwa europejskiego, ale również sektora rolnego w (...)
Dariusz Rosati (2010/5, Artykuły,
Kierunki zmian w systemie zarządzania fiskalnego strefą euro
Kryzys finansowy w Grecji w 2010 roku ujawnił szereg słabości w systemie zarządzania fiskalnego Unią Gospodarczo-Walutową. Przyjęte w ramach UGW mechanizmy nadzoru i kontroli nad finansami publicznymi, w tym reguły fiskalne, okazały się nieskuteczne w zapewnianiu dyscypliny fiskalnej. Celem artykułu jest przedstawienie głównych słabości systemu zarządzania fiskalnego i zaproponowanie (...)
Urszula Płowiec (2010/5, Artykuły,
Refleksje o innowacyjności Polski w perspektywie 2020 r.
Utrzymanie wzrostu i dobrobytu najzamożniejszych krajów świata wymaga stymulowania ich rozwoju głównie przez innowacje technologiczne. W przypadku krajów opóźnionych w rozwoju jego przyśpieszenie jest znacznie trudniejsze i wymaga holistycznego, długofalowego podejścia. Wynika to zarówno z dorobku teorii ekonomii nurtu instytucjonalnego i neoinstytucjonalnego, jak i z licznych badań (...)
Sławomir I. Bukowski (2010/5, Miscellanea,
Stopień integracji giełdowego rynku akcji w Polsce z giełdowym rynkiem akcji w strefie euro
Jan Polowczyk (2010/4, Artykuły,
Elementy ekonomii behawioralnej w dziełach Adama Smitha
Ekonomia behawioralna jest jednym z najciekawszych wydarzeń w naukach ekonomicznych przełomu XX i XXI wieku. Jest szerokim nurtem łączącym poglądy opozycyjne w stosunku do tzw. ekonomii tradycyjnej (nazywanej też ekonomią głównego nurtu, neoklasyczną, czy ortodoksyjną). Celem artykułu jest przedstawienie poglądów Adama Smitha, na tle szerokiej panoramy różnorodnych koncepcji ekonomistów (...)
Ryszard Rapacki, Mariusz Próchniak (2010/4, Miscellanea,
Aleksandra Parteka, Joanna Wolszczak-Derlacz (2010/3, Artykuły,
Konwergencja płac w Unii Europejskiej (1995–2005)
W artykule przedstawiono empiryczną analizę konwergencji relatywnych wynagrodzeń brutto w grupie 20 krajów rozszerzonej UE (pięć nowych krajów członkowskich: Czechy, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry oraz kraje dawnej UE15) w latach 1995-2005. Analiza oparta jest o nowo dostępne dane, pozwalające prześledzić proces konwergencji płac różnych grup pracowników (wysoko-, średnio- i (...)
Sławomir I. Bukowski (2010/2, Recenzje i omówienia,
Leokadia Oręziak, Finanse Unii Europejskiej
Maciej K. Dudek (2009/6, Artykuły,
euro w ujęciu wybranych teorii ekonomii
Celem tego artykułu jest przedstawienie argumentów wypływających z wybranych teorii ekonomii, które są zazwyczaj pomijane w dyskusjach na temat zasadności przyjęcia wspólnej waluty. Tekst skupia się na zagadnieniach efektywności oraz dobrobytu. W szczególności, artykuł poświęcony jest analizie pochodzenia kosztów transakcyjnych, roli polityki stabilizacyjnej, zupełności rynków oraz względów (...)
Marcin Piątkowski (2009/6, Miscellanea,
Międzynarodowa konkurencja podatkowa i jej implikacje dla Europy Środkowo-Wschodniej
Jerzy Żyżyński (2009/5, Artykuły,
Wejście do strefy euro – od iluzji do konkretów
Autor omawia kwestię niedostosowania realnego polskiej gospodarki do wejścia do strefy euro. Pokazuje poziom dywergencji w obszarze podziału dochodu narodowego, niedorozwoju systemu bankowego w aspekcie wielkości jego aktywów w stosunku do PKB oraz finansowej słabości sektora publicznego. Na tym tle omawia skutki, jakie spowodowałoby wejście do strefy euro w warunkach niekorzystnego kursu (...)
Józef Orczyk (2009/5, Recenzje i omówienia,
Grzegorz W. Kołodko (2009/3, Artykuły,
Wielka Transformacja 1989–2029. Uwarunkowania, przebieg, przyszłość
Ponad 1,8 miliarda ludzi – od Europy Środkowej do Wschodniej Azji – jest zaangażowane już od pokolenia w wielką transformację systemową prowadzącą do gospodarki rynkowej, społeczeństwa obywatelskiego i demokracji. Proces ten ewoluuje zarówno pod wpływem chaosu, jak i celowej działalności, co w rezultacie przyniosło mieszane owoce. Zróżnicowanie obecnej sytuacji jest skutkiem spuścizny z (...)
Michał Brzoza-Brzezina (2009/3, Recenzje i omówienia,
Cezary Wójcik: Integracja ze strefą euro. Teoretyczne i praktyczne aspekty konwergencji
Tatiana Fic (2009/1, Artykuły,
Cykl koniunkturalny w Polsce. Wnioski z modeli Markowa
Celem artykułu jest identyfikacja faz i punktów zwrotnych oraz ocena charakteru cyklu koniunkturalnego w Polsce w latach 1995-2005. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem Markowowskich modeli przełącznikowych typu Hamiltona (1989). Wyniki sugerują, że w latach 1995-2005 średnia roczna stopa wzrostu PKB w okresach spowolnienia gospodarczego wynosiła ok. 2%, natomiast w okresach ożywienia (...)
Marcin Mucha (2009/1, Miscellanea,
Warunki konkurencyjności polskiej gospodarki po przystąpieniu do strefy euro
Piotr Misztal (2008/5, Artykuły,
Niepełne przenoszenie zmian kursu waluty na ceny w handlu zagranicznym
Głównym celem artykułu jest analiza zjawiska niekompletnej replikacji różnic kursowych na ceny w handlu zagranicznym, w świetle teorii i praktyki. Zakres, w jakim różnice kursowe są odzwierciedlone w cenach na rynku docelowym towarów handlowych jest nazywany „kursem pass-through”. Niekompletne kursy przelotowe nazywa się „pricing to market”. Praktyczne zainteresowania skupiają się w (...)
Józef Orczyk (2008/5, Recenzje i omówienia,
Luis Rubalcaba: The New Service Economy. Challenges and Policy Implications for Europe
Jan Hagemejer, Jakub Michałek (2008/4, Artykuły,
Symulacja skutków liberalizacji handlu rolnego przy użyciu modelu równowagi ogólnej
Artykuł poświęcony jest analizie potencjalnych skutków liberalizacji handlu towarami rolnymi (Doha Round of WTO) na przykładzie gospodarki Polski i kilku innych wybranych krajów (Czechy, Słowacja, Francja, Brazylia i USA). Trzy wnioski dotyczące liberalizacji handlu, złożone przez Wspólnot Europejskich, USA i G-20 (grupa krajów rozwijających się) zostały przedstawione i porównane. Symulacja (...)
Anna Zielińska-Głębocka (2008/4, Recenzje i omówienia,
Stanisław Lis (2008/3, Artykuły,
Akcesja Polski do strefy euro – analiza krytyczna
Zasadniczym celem poznawczym artykułu jest przeprowadzenie - teoretycznej i empirycznej – krytycznej analizy funkcjonujących w polskiej literaturze ekonomicznej hipotez i poglądów odnośnie kosztów i korzyści płynących z przystąpienia Polski do strefy euro. Analiza porównawcza wykazała, że bilans wejścia Polski do Unii Gospodarczej i Walutowej powinien być – w długim czasie – korzystny (...)
Jerzy Żyżyński (2008/3, Artykuły,
Stopa podatkowa jako konsekwencja struktury gospodarczej
Autor podejmuje kwestię wpływu stopy podatkowej na poziom dochodów i konsumpcji w gospodarce i jej wpływ na wielkość budżetu. Dowodzi, że stopa podatkowa nie wpływa na ogólną wielkość dochodów. Dowodzi, że wielkość stopy podatkowej powinna być funkcją struktury gospodarki w podziale na te dwa sektory. Następnie wykazuje, że podatek w różny stanowi obciążenie, które w przypadku (...)
Ewa Gałecka (2008/3, Miscellanea,
Hiszpański rynek pracy w Unii Europejskiej
Andrzej Sławiński (2008/1, Artykuły,
Znaczenie czynników ryzyka towarzyszących wchodzeniu Polski do ERM2 i do strefy euro
W pierwszej części artykułu są analizowane dwie kwestie związane z wejściem Polski do ER M2: 1) czynniki złotego umiaru po przystąpieniu Polski do UE, oraz 2) jak Narodowy Bank Polski powinien prowadzić politykę pieniężną w celu stabilizacji złotego w paśmie M2 ER. W drugiej części są analizowane główne zagrożenia związane z wejściem Polski do strefy euro. Główne ryzyko dostrzegane jest w (...)
Adam Koronowski (2008/1, Artykuły,
Dywergencje koniunkturalne w unii monetarnej
Artykuł rozpoczyna krytyczna ocena teorii optymalnego obszaru walutowego, widziana jako teoretyczna podstawa unii monetarnej. Autor wskazuje na zastrzeżone postawy promotorów Europejskiej Unii Walutowej (UGW) w kierunku teorii optymalnego obszaru walutowego, ponieważ zawiera uzasadnienie dla przyjęcia wspólnej jednostki monetarnej. Historia istnienia UGW dostarcza danych empirycznych, które (...)
Zdzisław Sadowski (2007/6, Artykuły,
Od sporu o transformację do strategii rozwoju
Ocena dorobku polskiej transformacji okazała się przedmiotem wysoce kontrowersyjnym. Przez szereg lat wydawało się, że transformacja przyniosła wielki sukces, wprowadzając szybko ustrój liberalno - demokratyczny wraz z systemem gospodarki rynkowej. Ostatnio zostało to jednak zakwestionowane pod hasłami walki z liberalizmem i tworzenia państwa solidarności społecznej. Jednocześnie (...)
Tadeusz Kowalik (2007/6, Artykuły,
Polska transformacja a nurty liberalne
Sukcesom transformacji w Polsce towarzyszą zjawiska negatywne. Wystąpiły one z większą intensywnością niż w innych krajach regionu. W perspektywie ekonomii porównawczej, współczesny polski ład społeczno-ekonomiczny cechują następujące zjawiska: 1) masowe i długotrwałe bezrobocie; 2) niska stopa zatrudnienia; 3) duży zakres ubóstwa; 4) wysoka liczba bezdomnych oraz niedożywionych dzieci; 5 (...)
Grzegorz W. Kołodko (2007/6, Artykuły,
Sukces na dwie trzecie. Polska transformacja ustrojowa i lekcje na przyszłość
Posocjalistyczną transformację ustrojową postrzegać należy na tle procesu globalizacji, a postęp w sferze zmian ustrojowych oceniany musi być poprzez ich wpływ na zdolności rozwojowe gospodarki. W Polsce podczas osiemnastu lat przekształceń odnotowano największy wzrost PKB spośród wszystkich krajów transformacji. Przy jej ocenie wszakże ważna jest nie tylko poprawa konkurencyjności i (...)
Leszek Zienkowski (2007/6, Artykuły,
Determinanty i perspektywy wzrostu gospodarczego w nadchodzących latach
W artykule zaprezentowane są na wstępie wyniki porównawczych analiz międzynarodowych dotyczących uwarunkowań dla trwałej i wysokiej dynamiki wzrostu gospodarczego wraz z wskazaniem miejsca (odległego) gospodarki polskiej wśród porównywanych krajów. W dalszej części przedstawione są poglądy autora dotyczące podstaw obecnego wysokiego tempa wzrostu w Polsce oraz perspektyw rozwojowych w (...)
Marek Belka (2007/6, Artykuły,
Rozszerzenie europejskiej unii walutowej a perspektywy rozwoju gospodarczego Polski
Polska dysponuje istotnymi przewagami konkurencyjnymi wynikającymi z relatywnie niższych kosztów wytwarzania. Ale wszyscy doskonale wiemy, że ta przewaga kosztowa topnieje. Między innymi w wyniku konfrontacji z kontrahentami spoza Unii Europejskiej, z krajów, które rozwijają się jeszcze dynamiczniej niż my. Zjawisko to jest poniekąd nieuchronne. Ponadto polska przewaga kosztowa topnieje (...)
Jerzy Kleer (2007/5, Miscellanea,
Sektor publiczny w Unii Europejskiej
Józef Misala (2007/5, Recenzje i omówienia,
Piotr Misztal (2007/4, Miscellanea,
Wzrost gospodarczy, zatrudnienie i bezrobocie w krajach członkowskich Unii Europejskiej
Piotr Pysz (2007/3, Artykuły,
Ordoliberalna koncepcja polityki gospodarczej Waltera Euckena
Walter Eucken twierdzi, że niewidzialna ręka rynku Adama Smitha należy koniecznie wspierane przez polityki gospodarczej mającej na celu stworzenie konkurencyjnej w gospodarce. W artykule przedstawiono teoretyczne fundamenty ordoliberalnej koncepcji takiej polityki. Koncepcja podkreśla w tym samym czasie wymóg, że osoba korzysta wolności życia w zgodzie z zasadami etycznego postępowania (...)
....