Wyniki

Znaleziono 36 wyników wyszukiwania hasła: WPR

Dominik Buttler (2022/1, Laureaci Nagrody Nobla, s. 114)

Empiryczna rewolucja. Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w 2021 r.: David Card, Joshua Angrist, Guido Imbens

W artykule opisano istotę schematu quasi-eksperymentalnego wykorzystywanego i twórczo rozwijanego przez laureatów tegorocznej Nagrody Nobla. W szczególności scharakteryzowano cztery najpopularniejsze metody stosowane w ramach tego podejścia: model regresji nieciągłej, techniki parowania statystycznego, metodę różnicy w różnicach oraz regresję ze zmienną instrumentalną. Następnie (...)

Andrzej Czyżewski, Ryszard Kata, Anna Matuszczak (2022/1, Artykuły, s. 41)

Wydatki budżetów rolnych polski w kontekście wybranych relacji makroekonomicznych

W artykule dokonano analizy dynamiki i struktury wydatków na rolnictwo w budżetach Polski w latach 1995–2020, co jest podstawą rozważań na temat relacji między wydatkami budżetowymi na rolnictwo a dynamiką PKB i dynamiką budżetu państwa ogółem. Analizie poddano zarówno wielkości nominalne, jak i urealnione o wskaźnik inflacji CPI. W okresie przedakcesyjnym (1995–2003) realne wydatki na (...)

Michał Mrowiec (2022/1, Artykuły, s. 7)

O ekonomii normatywnej i pozytywnej w perspektywie założenia o chaotyczności zjawisk ekonomicznych

W artykule jest rozważany problem podziału ekonomii na pozytywną i normatywną, a także jego reinterpretacji ze względu na założenia teorii chaosu deterministycznego dla zjawisk ekonomicznych i funkcjonowania rynku. Pytanie badawcze wyrażone jest jako wątpliwość, czy przyjmowanie postulatów idealistycznych oraz opartych na nich sądów wartościujących w ekonomii jest uzasadnione lub przydatne (...)

Maciej Wysocki, Cezary Wójcik (2021/6, Artykuły, s. 777)

Stabilność fiskalna w Polsce: jak zmiana polityki publicznej w latach 2016–2019 wpłynęła na długoterminową stabilność?

W latach 2016–2019 Polska doświadczyła dużej zmiany polityki społecznej i fiskalnej: nowy rząd obniżył ustawowy wiek emerytalny i wprowadził kilka nowych programów socjalnych, w tym szeroko zakrojony program „Rodzina 500+”, w ramach którego wydatki socjalne na utrzymanie rodziny i dzieci gwałtownie wzrosły z 1,5% do prawie 3% PKB. Ponadto szybko wdrożono politykę zmniejszania luki w podatku (...)

Jagoda Kaszowska-Mojsa (2021/2, Artykuły, s. 224)

Strategie innowacyjne polskich przedsiębiorstw przemysłu przetwórczego w przebiegu cyklu koniunkturalnego

W artykule przeanalizowano zróżnicowanie aktywności innowacyjnej i strategii innowacyjnych polskich przedsiębiorstw przetwórstwa przemysłowego w okresach ekspansji gospodarczej (2004–2008 i 2013–2014) oraz spowolnienia polskiej gospodarki (2009–2013). W badaniu wykorzystano dane udostępnione przez Główny Urząd Statystyczny, gromadzone według kwestionariusza stosowanego w programie badań (...)

Anna Mijal (2020/6, Artykuły, s. 812)

Zarządzanie strategiczne akademickim kształceniem ekonomistów w kontekście oczekiwań studentów i wymagań zmieniającego się rynku pracy

Kultura i edukacja ekonomiczna były tematem jednej z sesji panelowych X Kongresu Ekonomistów Polskich, który odbył się w listopadzie 2019 r. W nowej klasyfikacji dziedzin i dyscyplin naukowych wprowadzonej w Polsce w 2018 r. nie uwzględniono kategorii nauki ekonomiczne. Rodzi to pytanie o identyfikację kierunków i profili kształcenia ekonomicznego na poziomie wyższym, wpływając zarazem na (...)

Andrzej Czyżewski, Ryszard Kata, Anna Matuszczak (2020/6, Artykuły, s. 781)

Wpływ wydatków budżetowych na zmiany strukturalne i dochody w rolnictwie w warunkach funkcjonowania w Polsce instrumentów WPR

Wydatki budżetowe na rolnictwo stanowią narzędzie realizacji celów polityki rolnej. Na wydatki budżetu rolnego Polski składają się środki krajowe oraz środki europejskie. W kontekście dyskusji na temat modyfikacji wspólnej polityki rolnej na lata 2021–2027 dokonano oceny dotychczasowych efektów alokacyjnych, redystrybucyjnych i stabilizacyjnych wydatków budżetowych na rolnictwo, od momentu (...)

Andrzej Sławiński (2020/2, Artykuły, s. 306)

30 lat polskiej transformacji z perspektywy banku centralnego

Symptomem sukcesu polskiej transformacji systemowej był nieprzerwany wzrost gospodarczy po ustabilizowaniu i zliberalizowaniu gospodarki na początku lat 90. XX wieku. Ważnym czynnikiem, który pomógł wprowadzić gospodarkę na ścieżkę zrównoważonego wzrostu, było jej włączenie w europejskie sieci produkcyjne, co umożliwiło modernizację i zwiększanie potencjału eksportowego. Konsekwencje (...)

Mirosław Czekaj (2019/2, Artykuły, s. 207)

Koncepcja skonsolidowanego wieloletniego limitu zobowiązań finansowych jednostek samorządu terytorialnego

Celem artykułu było podjęcie próby zintegrowanego podejścia do problematyki rozwoju jednostek samorządu terytorialnego (JST) w aspekcie zadłużenia w sposób łączący dwie perspektywy: budżetową oraz bilansową. Opierając się na dokonanym przeglądzie literatury, wskazano, że deficyt budżetowy JST może być wyższy niż faktycznie wykazywany z uwagi na mechanizm pozabudżetowego finansowania zadań (...)

Agnieszka Baer-Nawrocka, Ewa Kiryluk-Dryjska, Walenty Poczta (2018/6, Artykuły, s. 664)

Przewidywanie kierunków zmian Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej – podejście zintegrowane

Każda reforma Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) wiąże się z pewnymi konsekwencjami – przede wszystkim dla producentów rolnych, ale również dla całego społeczeństwa. W artykule przedstawiono nowe podejście metodologiczne służące do określenia potencjalnych efektów reform polityki rolnej UE polegające na połączeniu modelu równowagi cząstkowej CAPRI i teorii gier. Istota tego podejścia polega na (...)

Piotr Rubaj, Elżbieta Ważna (2018/4, Miscellanea, s. 467)

Wprowadzenie wspólnej waluty euro w Polsce a konkurencyjność gospodarki

Artykuł zawiera analizę wielopoziomową produktywności naukowej polskich ekonomistów z uwzględnieniem różnych czynników wpływających na wyniki publikacyjne. Analizowane dane dotyczą artykułów o tematyce ekonomicznej opublikowanych w latach 1999–2012 w pięciu wiodących czasopismach polskich oraz czasopismach zagranicznych indeksowanych w bazach Scopus i Web of Science. Okazuje się, że (...)

Viktor Ievdokymov, Oksana Oliinyk, Valentyna Ksendzuk, Larysa Sergiienko (2018/3, Miscellanea, s. 347)

Circular Economy as an Alternative Environment Oriented Economic Concept for Ukraine

Procesy globalizacji i integracja europejska Ukrainy wymagają uwzględnienia złożonego zestawu norm międzynarodowych w rozwoju polityki państwa. Priorytetowym kierunkiem działalności organizacji międzynarodowych w sferze gospodarki jest rozwój zrównoważony. W celu zapewnienia takiego rozwoju konieczne jest wprowadzenie gospodarki o obiegu zamkniętym („circular economy”). Polityka państwa w (...)

Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień (2017/6, Artykuły, s. 675) OPEN ACCESS

Nowe uwarunkowania ekonomiczne wspólnej polityki rolnej (WPR) Unii Europejskiej

Celem artykułu jest ocena ewolucji wspólnej polityki rolnej (WPR) Unii Europejskiej w kontekście paradygmatów industrialnego i trwale równoważonego rozwoju jako opcji alternatywnych, które są odzwierciedleniem neoliberalnego vs instytucjonalnego modelu gospodarki. Autorzy próbują ocenić różne instrumenty tej polityki w następujących obszarach: 1) uzasadnienie wsparcia finansowego dla (...)

Małgorzata Niklewicz-Pijaczyńska (2017/5, Miscellanea, s. 582)

Znaczenie systemu patentowego dla konwergencji technologicznej i stymulowania aktywności wynalazczej

Pierwsza część artykułu omawia pojęcia konwergencji ekonomicznej i technologicznej w świetle przeglądu literatury. Druga część zawiera własną próbę analizy znaczenia systemu patentowego dla konwergencji technologicznej i stymulowania aktywności wynalazczej. Analiza jest prowadzona za pomocą narzędzi biliometrycznych. Autorka próbuje tutaj zmierzyć dystans technologiczny pomiędzy (...)

Piotr Mielus (2017/4, Miscellanea, s. 457) OPEN ACCESS

Stała czy zmienna stopa procentowa? O reformie rynku kredytów hipotecznych

Polska należy do grupy krajów z dominującą rolą zmienno procentowych kredytów hipotecznych. Brak ustalonego oprocentowania kredytów rodzi zwiększone ryzyko niewypłacalności po stronie kredytobiorców w sytuacji nagłego i silnego wzrostu stóp procentowych. Doświadczenia innych krajów wskazują, że reżim stałych stóp procentowychw kredytach hipotecznych można wprowadzić w sposób efektywny (...)

Tomasz Kubin (2017/4, Artykuły, s. 434)

Zagraniczna pomoc finansowa i reformy gospodarcze w Grecji w walce z kryzysem oraz ich rezultaty

Grecja to państwo UE najmocniej dotknięte następstwami światowego kryzysu gospodarczego; jest to państwo, które de facto zbankrutowało, a formalnemu ogłoszeniu niewypłacalności zapobiegła zagraniczna pomoc finansowa. Aby tę pomoc otrzymać, i w związku z zaistniałą sytuacją gospodarczą, Grecja od kilku lat radykalnie reformuje swoją gospodarkę. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie (...)

Bazyli Czyżewski, Anna Matuszczak (2016/5, Artykuły, s. 674) OPEN ACCESS

Interwencjonizm rolny: pogoń za rentą a wybór publiczny lub korygowanie rynku

Powszechnie uważa się, że interwencjonizm rolny jest wypłacaniem rent politycznych na rzecz rolników. Autorzy próbują pokazać, że koncepcja renty politycznej znana z teorii rent-seeking nie jest adekwatna do oceny polityki rolnej. Kwalifi kacja całości subsydiów dla rolnictwa jako rent politycznych jest nieuzasadniona, ponieważ część z nich stanowi płatność za dobra publiczne lub (...)

Sławomir Juszczyk, Piotr Gołasa, Marcin Wysokiński (2016/5, Artykuły, s. 704) OPEN ACCESS

Redystrybucyjna rola Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej – przesłanki teoretyczne i rezultaty

Artykuł rozważa redystrybucyjną funkcję Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej (WPR) służącej do podtrzymania dochodów rolniczych. Część teoretyczna omawia przejawy interwencjonizmu państwowego w rolnictwie i uzasadnienie jego redystrybucyjnej funkcji. Część empiryczna zawiera analizę wpływu transferów fi nansowych z UE na rozkład dochodów gospodarstw rolnych w Polsce w okresie 2004 (...)

Maciej Bałtowski (2015/5, Artykuły, s. 575)

Ewolucja ekonomii a nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodki

Artykuł nawiązuje do tekstu G.W. Kołodki („Ekonomista” 2014, nr 3) i polemiki z nim autorstwa A. Matysiaka („Ekonomista” 2015, nr 2). Autor uważa, że polemika A. Matysiaka nie uwzględnia należycie tego, co w dorobku Kołodki wydaje się najciekawsze i najważniejsze, tj. nowatorskiego spojrzenia na ekonomię i jej współczesne cele. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej (...)

Aneta Hryckiewicz, Małgorzata Pawłowska (2014/4, Artykuły, s. 517)

Zmiany w nadzorze finansowym oraz ich wpływ na system finansowy w krajach UE

Celem artykułu jest ocena modeli nadzoru finansowego istniejących na świecie oraz próba odpowiedzi na pytanie, czy obecne zmiany, jakie mają miejsce w nadzorze nad rynkiem finansowym, będą w stanie poprawić efektywność nadzoru oraz ograniczyć konsekwencje następnych kryzysów. Artykuł zawiera dwa interesujące wnioski. Po pierwsze, nie istnieje jeden optymalny model nadzoru finansowego (...)

Paweł Smaga (2014/4, Artykuły, s. 489)

Optymalny kształt pierwszego filara unii bankowej

Celem artykułu jest odpowiedź na następujące pytania: 1) jakie są cele unii bankowej i czy jest w ona w stanie je osiągnąć? 2) jakie wady konstrukcyjne SSM mogą ograniczać jej skuteczne funkcjonowanie? 3) jakie skutki może mieć jej utworzenie dla europejskiej sieci bezpieczeństwa finansowego? W artykule wykorzystano metodę dedukcyjną oraz przegląd literatury. Do przyczyn, dla których (...)

Stanisława Golinowska (2013/6, Artykuły, s. 771)

Kontrowersje wokół ekonomii w ochronie zdrowia i reformy systemu ochrony zdrowia

Artykuł przedstawia podstawowe dylematy ‘odwiecznej’ debaty o roli rynku i państwa w ochronie zdrowia w nawiązaniu do pakietu ustaw zdrowotnych przyjętych w Polsce w latach 2010-2011, zwiększających udział prywatnej własności i komercyjnych zasad w funkcjonowaniu placówek zdrowotnych. Przypomina teoretyczne tezy z jednej strony o zawodności rynku, a z drugiej o zawodności państwa w (...)

Kazimierz Łaski, Jerzy Osiatyński (2013/1, Artykuły, s. 9)

Konsolidacja finansów publicznych a kryzys strefy euro

Źródeł współczesnego kryzysu strefy euro autorzy upatrują w trzech filarach rynkowego fundamentalizmu, na których wspiera się konstrukcja Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej: 1) rozdzielenie wspólnej polityki pieniężnej od polityki fiskalnej, prowadzonej przez rządy poszczególnych krajów członkowskich; 2) dążenie do równowagi budżetowej, która ma zapewnić makroekonomiczną stabilność (...)

Dorota Janiszewska (2012/6, Artykuły, s. 765)

Ordoliberalne koncepcje naprawy kapitalizmu po Wielkim Kryzysie lat 1929–1933

Za najbardziej rozpowszechnioną odpowiedź na Wielki Kryzys lat 1929-1933 uznaje się idee Johna M. Keynesa i politykę New Deal wprowadzoną w Stanach Zjednoczonych przez prezydenta Franklina D. Roosevelta. Odpowiedzią intelektualną w Niemczech stał się nurt ordoliberalizmu, który szukał alternatywnej „trzeciej drogi” między kapitalizmem w wydaniu leseferystycznym a kolektywną gospodarką (...)

Katarzyna Śledziewska, Bartosz Witkowski (2012/4, Artykuły, s. 427)

Kryzys gospodarczy a handel światowy

Światowy kryzys gospodarczy spowodował znaczące zmiany w handlu światowym. Celem tego artykułu jest ocena zmian siły oddziaływania głównych determinant wymiany handlowej w okresie kryzysu w 2009 r. i bezpośrednio po kryzysie. W celu określenia wpływu takich determinant handlu jak wielkość PKB, różnica PKB per capita czy odległość geograficzna na poziom eksportu wykorzystany został model (...)

Leszek Morawski, Michał Myck (2011/6, Artykuły, s. 815)

Distributional Effects of the Child Tax Credit in Poland and Its Potential Reforms

Ulga podatkowej z tytułu wychowywania dziecka zaproponowana w 2007 r. miała na celu pomoc rodzinom o niskich zarobkach. Zmiana wprowadzona jeszcze w tym samym roku znacząco rozszerzyła zakres dostępności tego instrumentu, co zwiększyło jego koszt do około 0,5% PKB. W wartościach absolutnych ulga dostarcza obecnie największych korzyści podatnikom z górnej połowy rozkładu dochodów. W (...)

Jerzy Osiatyński (2011/5, Artykuły, s. 659)

Warunki gotowości Polski do wejścia do strefy euro

Zakładając, że Unii Gospodarczej i Walutowej uda się wyjść obronną ręką z obecnego kryzysu finansowego, autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, co Polska powinna zrobić jeszcze przed przystąpieniem do strefy euro, aby po przystąpieniu móc trwale zachować i umacniać swoją pozycję konkurencyjną. Trwałe zachowanie pozycji konkurencyjnej kraju w ramach wspólnego obszaru wolnego handlu wymaga (...)

Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień (2011/1, Artykuły, s. 9)

Wspólna polityka rolna UE po 2013 r. a interesy polskiego rolnictwa

Celem artykułu jest zaprezentowanie propozycji zmian wspólnej polityki rolnej w kontekście rozwoju polskiego rolnictwa. Ostateczne decyzje Komisji Europejskiej w tej sprawie mają zapaść w lipcu 2011r. i zbiec się z początkiem polskiej prezydencji w UE. Idzie o to, aby końcowe ustalenia w możliwie najszerszym stopniu sprzyjały interesom rolnictwa europejskiego, ale również sektora rolnego w (...)

Łukasz Hardt (2010/1, Artykuły, s. 9)

Rozwój ekonomii kosztów transakcyjnych a wzrost różnorodności współczesnej ekonomii

W artykule opisuje się proces wzrostu zróżnicowania współczesnej ekonomii oraz twierdzi się, iż jednym z istotnych czynników stymulujących jego przebieg jest rozwój ekonomii kosztów transakcyjnych, która umożliwiła wejście do głównego nurtu ekonomii pojęć, wcześniej obecnych wyłącznie w nurtach heterodoksyjnych. W pierwszej części artykułu wprowadza się definicję zróżnicowania teorii (...)

Maciej K. Dudek (2009/6, Artykuły, s. 743)

Euro w ujęciu wybranych teorii ekonomii

Celem tego artykułu jest przedstawienie argumentów wypływających z wybranych teorii ekonomii, które są zazwyczaj pomijane w dyskusjach na temat zasadności przyjęcia wspólnej waluty. Tekst skupia się na zagadnieniach efektywności oraz dobrobytu. W szczególności, artykuł poświęcony jest analizie pochodzenia kosztów transakcyjnych, roli polityki stabilizacyjnej, zupełności rynków oraz względów (...)

Andrzej Czyżewski, Sebastian Stępień (2009/4, Artykuły, s. 431)

Zmiany mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej UE a oczekiwania Polski

Zakończony w listopadzie 2008 r. średniookresowy przegląd Wspólnej Polityki Rolnej UE, tzw. „Health Check” zawiera wiele rozwiązań związanych z dalszym funkcjonowaniem WPR, których celem ma być uporządkowanie i uproszczenie mechanizmów wsparcia rolnictwa unijnego. Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie podstawowych kierunków zmian mechanizmów wparcia rolnictwa UE, uzgodnionych w ramach (...)

Janusz Bilski, Małgorzata Janicka (2009/1, Miscellanea, s. 91)

Uwarunkowania wprowadzenia złotego do ERM II

Jerzy Żyżyński (2008/3, Artykuły, s. 357)

Stopa podatkowa jako konsekwencja struktury gospodarczej

Autor podejmuje kwestię wpływu stopy podatkowej na poziom dochodów i konsumpcji w gospodarce i jej wpływ na wielkość budżetu. Dowodzi, że stopa podatkowa nie wpływa na ogólną wielkość dochodów. Dowodzi, że wielkość stopy podatkowej powinna być funkcją struktury gospodarki w podziale na te dwa sektory. Następnie wykazuje, że podatek w różny stanowi obciążenie, które w przypadku (...)

Zdzisław Sadowski (2007/6, Artykuły, s. 757)

Od sporu o transformację do strategii rozwoju

Ocena dorobku polskiej transformacji okazała się przedmiotem wysoce kontrowersyjnym. Przez szereg lat wydawało się, że transformacja przyniosła wielki sukces, wprowadzając szybko ustrój liberalno - demokratyczny wraz z systemem gospodarki rynkowej. Ostatnio zostało to jednak zakwestionowane pod hasłami walki z liberalizmem i tworzenia państwa solidarności społecznej. Jednocześnie (...)

Marian Gorynia, Barbara Jankowska (2007/3, Artykuły, s. 311)

Koncepcja klasterów jako sposób regulacji zachowań podmiotów gospodarczych

W rozwiniętych gospodarkach rynkowych wykorzystanie "mechanizmu cenowego" jest wspierane przez działania różnych instrumentów instytucjonalnych i środków, które raczej wspierają i uzupełniają rolę regulacyjną neoklasycznego systemu cen niż ograniczają wpływ rynku. Specyficzną formą wzajemnych stosunków konkurencyjnych i kooperacyjnych jest koncepcja klastrów. Artykuł stara się (...)

Piotr Pysz (2007/3, Artykuły, s. 341)

Ordoliberalna koncepcja polityki gospodarczej Waltera Euckena

Walter Eucken twierdzi, że niewidzialna ręka rynku Adama Smitha należy koniecznie wspierane przez polityki gospodarczej mającej na celu stworzenie konkurencyjnej w gospodarce. W artykule przedstawiono teoretyczne fundamenty ordoliberalnej koncepcji takiej polityki. Koncepcja podkreśla w tym samym czasie wymóg, że osoba korzysta wolności życia w zgodzie z zasadami etycznego postępowania (...)